Pieckepoort

Interview Wethouder op locatie (3 juli 2016)

Wilhelminaplein

Restanten naar Pieckepoort gezocht, met inzet vrijwilligers

Nogmaals Archeologisch onderzoek Pieckepoort Wilhelminaplein

8 april 2015

Arie

Prima aanvulling.

Ik vraag wel mij af, of je hier nog ruimte kan vinden voor het opwekken van elektriciteit met een molen of het moet een watermolen zijn.

Mijn gedachte over de inrichting gaat nl. uit naar een waterpark.   Door het afgraven van de grond tot de oorspronkelijke bodem komen niet alleen muurrestanten van de vestingwerken in het zicht, hierdoor komen ook de restanten van de singelgracht als vanzelf in beeld. Mogelijk kan je met duikers onder de omringende wegen zelfs stromend water van maken! Het verval tussen Dommel en Singelgracht is groot genoeg. Zowaar krijgen we daarmee een bijzondere vistrap.

Van ‘bovenaf’ op het voetpad,  kan je dan hierop neerkijken en een houten brugje over het water voert je tussen de iets opgehoogde restanten van de Vughterpoort naar de binnenstad. Met een metalen frame kunnen eventueel de contouren van de middeleeuwse Pieckenpoort aangegeven worden zoals de Delftse Poort en Rotterdam. Hiermee krijgt je eigen fantasie ook ruimte. Met laserstralen zou in de donkere uren zelfs een holografisch schouwspel kunnen worden gemaakt. Belangrijk voor mij is, dat de verbeelding ook en kans krijgt i.p.v. en zielloze reconstructie.

Cees 

8 april 2015

Beste Cees.

Ik las je stuk in het BD over het Heetmanplein. Sluit me graag bij jouw gedachten aan. Ik heb onderstaand stuk al gemaild voor de BLB bijeenkomst waar jij ook over rept. Kortom Shake hands, we gaan voor groen en niet voor rood, Arie

1. De binnenstad vanaf en op de 3 Boulevards wordt autoluw en met een maximumsnelheid van de auto van 30 km per uur.  Dat begint al bij het Heetmanpark. Dat wordt dus een plein waar je kunt gaan vertoeven en verblijven. Luw en max. 30 km dus stil en kindvriendelijk/verblijfsvriendelijk.

2. Verhard het plein niet. Zet er dus geen gebouw op. Het is geen uitdaging te bouwen, de uitdaging is niet te bouwen. Maar laat het groen, maak er een parkje van met wat grote bomen voor de koelte, struiken, eenjarige bloemen, paden en bankjes, eenvoudige speelgerief. Klein dierenparkje met een enkele kip en geit? Nestkastjes en vleermuizenkasten.

Groen is belangrijk voor het afvangen van fijnstof en dus voor onze gezondheid. Groen doet goed.

Sluit het park visueel zo goed mogelijk af van het verkeer. Ik heb toch een beetje het park voor ogen bij het Bleekerstraatje. Intiem en warm maar ook eenvoudig.

Groen vergt ook veel minder investeringsgelden dan verharden.

Resultaat is dat de ingang en de uitgang van de oude stad een groen gezicht heeft. Een groene vinger die wijst naar De Bossche Broek en De Gement. Ecologische verbindingszone.

3. Zoek de ondergrondse restanten van ons  gewelddadige verleden bloot en laat die zien, maak er een eenvoudige verblijfplaats van. (Cortenstaal hebben we inmiddels genoeg in de stad) . Cultuur en natuur gaan daar heel goed samen.

4. Datzelfde verleden biedt de mogelijkheid om ook (nog wat) water terug te brengen op het Heetmanpark.

5. Er zijn plannen om er ook een molen neer te zetten. Kijk daar ook eens naar. Verblijfsruimte? Opwekken energie?

6. Ik kan me voorstellen dat de buurt in staat is middels wat vrijwilligers om het Heetmanpark netjes te houden.

Dank en groeten, Arie Bijl

8 april 2015

Het Wilhelminaplein is voorlopig een kaal grasveld. Wat moet het worden? De discussie is begonnen.

GASTOPINIE Brabants Dagblad 4 april 2015

WILHELMINAPARK

door Cees van Aalst

DEN BOSCH - De oude naam Wilhelminapark voor de zuidwestelijke punt van de binnenstad van ’s-Hertogenbosch verwijst naar een mooi lommerrijk park dat er ooit was, waar je de drukte van de binnenstad kon ontlopen.

Rond de vorige eeuwwisseling ontwierp tuinarchitect J.M. Maréchal het park als onderdeel van een groene wandeling op de vrijgekomen stadswallen. Tientallen jaren functioneerde het Wilhelminaplein als stadspark, totdat in de jaren dertig van de vorige eeuw op het Willems- en Wilhel minapark rotondes werden aangelegd die in de jaren zestig werden omgebouwd tot een geraffineerd verkeersplein. Hiermee had de stad de twijfelachtige eer een van de meest ingewikkelde spaghetti-achtige verkeersknooppunten van Nederland te bezitten.

Sinds kort maken fiets en auto hier een omtrekkende beweging rond een kale vlakte die tijdelijk ingezaaid is met gras. Deze historisch zo beladen plek, nog altijd een van de belangrijkste entrees van de binnenstad, vraagt nu om een duurzame metamorfose. De Bib (Bewonersvereniging Leefbare Binnenstad) heeft dit goed aangevoeld en recent hierover een avond belegd met de Amsterdamse stedenbouwkundige Maurits Klaren. Hierover berichtte het Brabants Dagblad 26 maart. Met enige ontsteltenis las ik één van zijn ‘frisse ideeën’: een markant gebouw op dit grasveld.

Dit deed mij onmiddellijk denken aan oude ideeën van de Bossche stadsarchitect en stedenbouwkundige ir. F.L.M. Kerkhoff, die eind 19e eeuw het ontwerp van ‘Het Zand’ heeft gemaakt.

Het was de tijd, dat de vesting werd ontmanteld en alle stadspoorten gesloopt. Hij ontwierp de huidige boulevardtraverse door deze stationsbuurt met aan de zuidzijde een brug over de Dommel naar de Vughterweg. Hier plande hij in eerste instantie, u raad het al, ook bebouwing. Hier- I van is een klein deel uitgevoerd.

Nu zijn we ruim een eeuw verder en heeft eerherstel en gedeeltelijke reconstructie van de historische omwalling plaatsgevonden.

Tot mijn genoegen met ook eigentijdse interpretaties. De groene ‘stadswandeling’ die met de aanleg van wegen over de wallen grotendeels verloren was gegaan, begint zijn continuïteit weer enigszins terug te krijgen. Ook de open ruimten buiten de wallen zijn ; zorgvuldig gespaard gebleven. Bijzondere onderdelen zoals bastions en poorten hebben speciale aandacht gekregen, waardoor het ‘stadstheater’ ook op de wallen ruimte heeft gekregen.

De gemeente staat nu voor de uitdaging, om de twee belangrijkste oude stadspoorten, te weten de Waterpoort aan de noordzijde en de Vughterpoort aan de zuidzijde, een nieuwe herkenbaarheid te geven. Aan de noordzijde zijn belangrijke reconstructiemogelijkheden ontstaan als gevolg van het verdwijnen van de beroepsscheep- vaart.

Voor de zuidzijde, het Wilhelminaplein, dienen duidelijke functionele en ruimtelijke kaders te worden opgesteld die recht doen aan deze historisch bijzondere plek. Met de aanleg van een park, dat het plein de eerste decennia van de vorige eeuw ook was, zou de cirkel worden gesloten. Continuïteit van de beleving van de omwalling met open voorruimte is daarbij een must. Dit kan gemakkelijk worden bereikt door de grond vóór de nog aanwezige vestingmuren weg te graven waardoor naast de restanten van de stadsmuren ook de fundamenten van de oude stadspoort weer in het zicht komen. Dit is in lijn met de laatste plannen van de gemeente. Interessant is, dat het hierdoor ook duidelijker wordt, dat de wegen rond dit plein grotendeels feitelijk op dijken buiten de oude vesting liggen.

Het oorspronkelijk maaiveld kan hiermee plaatselijk weer in zicht komen zoals tot verrassing van velen is gebeurd binnen de stadsmuren van de Casinotuin/ Hekellaan. Ideeën over de verdere ruimtelijke en landschappelijke inrichting van dit open plein en hoe op eigentijdse wijze om te gaan met de restanten van de oude poort lijken mij de belangrijkste opgaven, waarbij ook de verbeelding kansen krijgt. Bij de verdere ontwikkeling dient tegelijkertijd het Willemsplein nadrukkelijk te worden betrokken omdat de hier aanwezige bebouwing van Essent en Brand Loyalty inmiddels mede de ruimtelijke begrenzing van deze voorruimte van de binnenstad is gaan vormen.

Een markant gebouw op deze open te houden voorruimte van de zuidwestelijke entree van de historische stad zou m.i. een flagrante stedenbouwkundige misser zijn. Herbouw van de Vughter- poort (Pieckenpoort) wordt, naar ik heb begrepen, gelukkig niet langer overwogen. De omgeving is immers zodanig gewijzigd dat dit belachelijk geforceerd zou overkomen en bovendien een sta-in-de-weg zou zijn voor het zicht van de aanwonenden. Voor de poort stonden in het verleden molens, maar die zou ik hier ook niet graag terug willen zien, ook al kunnen deze in omvang beperkt blijven.

Cees van Aalst is voormalig stedenbouwkundige bij de gemeente ’s-Hertogenbosch

Uitslag Poll Inrichting Wilhelminaplein 17 december 2014


Verslag in Brabants Dagblad over de POLL



Initiatiefvoorstel Vughterpoort
De fracties van VVD, Bosch Belang, Leefbaar ’s-Hertogenbosch & Rosmalen en
Stadspartij Knillis willen het terugbrengen van de Picke- of Vughterpoort onderdeel laten
uitmaken van het project Vestingwerken. Zij vragen de gemeenteraad, vergelijkbaar als bij
het puthuis is gebeurd, onderzoek te laten uitvoeren naar hoe de poort er uit zou moeten
zien en naar de inpasbaarheid bij realisatie daarvan.


 Uit Bossche Encyclopedie

Vughter Poort (ca 1400 - 1890)

Heetmanplein

Deze poort van de tweede ommuring met uitbreiding, ook wel Pickepoort genoemd, stond tussen Sonneveld en de Molenberg. Omstreeks 1890 kijken we hier naar de binnenzijde van de Vughterpoort ofte wel de Pieckepoort. De oorspronkelijke Vughterpoort werd gebouwd volgens Van Oudenhoven in 1461 en volgens Van Heurn honderd jaar vroeger. Bij het beleg van de stad in 1629 werd de poort zwaar beschadigd. In 1729 werd zij herbouwd en kwam er toen uit te zien, zoals op deze ansicht. De eerste Vughterpoort is vooral bekend geworden door de plichtsbetrachting en moed, die haar oude portier Marcelis Jochems in 1585 toonde bij de mislukte aanslag van Hohenlohe. De herbouwde poort werd rond 1890 gesloopt.

's-Hertogenbosch in oude ansichten deel 2 (1975) 125

 

Bosch allerlei

Derde Vughterpoort

door Ed Hupkens

De derde stadspoort die in de Vughterstraat gebouwd werd, is de Pieckepoort. Al in 1399 komt zij onder de naam Pickepoerte in de Stadsrekeningen voor. De Pieckepoort lag ongeveer in het midden van het huidige Wilhelminaplein (Heetmanplein). Het bestond uit een imposant, vierkant poortgebouw met vier hoektorens en een puntdak. Ter beveiliging ervan werd in 1498 een voorpoort gebouwd. Die werd geflankeerd door twee hoge torens en was door dikke zijmuren met de hoofdpoort verbonden. Op torens en puntdak stonden zeven ranke torenspitsen, vandaar de naam Pieckepoort. In die tijd een van de mooiste en meest uitgebreide stadspoorten in Nederland. Bij het beleg van de stad in 1629 werd de stadspoort zwaar beschadigd. Na lang soebatten werd zij in 1728 op de meest goedkope wijze gerestaureerd. De voorpoort met de zijmuren werden gesloopt. De zeven torenspitsen en het hoogoprijzende dak verdwenen eveneens. Het unieke gebouw was daardoor zijn monumentale karakter volkomen verloren. Wat overbleef was een bunkerachtig complex. Bij de ontmanteling van de stad in 1890/1891 werd het gehele bouwwerk afgebroken. In de zijgevel van het flatgebouw aan het Sonneveld is in hardsteen een reliëf van het poortgebouw aangebracht. Behalve de fundamenten onder het Heetmanplein, is het enige overblijfsel van de Pieckepoort de grote gevelsteen, die in de voorgevel boven de ingang van de hoofdpoort zat. Bij de afbraak werd deze steen naar de gemeentewerf gebracht en verder vergeten. In 1960 werd hij herontdekt en in de tuinmuur van het Noordbrabants Museum gemetseld. Deze tuinmuur loopt langs het Oud Bogardenstraatje.

Stadsblad woensdag 9 juli 2008

 

Oe gotte kèk daor

De Vughterpoort

door Henny Molhuysen

In de gevel van de Sonneveldflat, aan de zijde van de Vughterstraat, zit half verborgen onder het groen een reliëf in hardsteen. De afbeelding moet de vroegere Vughterpoort voorstellen. Erg nauwkeurig is deze afbeelding niet. De duidelijkste afbeelding is die op de tekening van Van Wijngaerde uit het begin van de zestiende eeuw. Nadat in het midden van de veertiende eeuw besloten werd tot een nieuwe stadsuitleg, tot aan het Vughteind, kwam er ook behoefte aan een nieuwe stadspoort in plaats van de Vughterpoort. Die stond in de Vughterstraat, ter hoogte van de Kuipertjeswal. Al in 1399 kwam de nieuwe Vughterpoort in de stadsrekeningen voor onder de naam 'Pickepoort'. De poort had toen nog niet haar grootste omvang bereikt. Het hoofdgebouw, waarin zich de eigenlijke poort bevond, bestond uit een massief stenen romp met een steil dak, dat in het midden een torenspits had. Op de vier hoeken van het gebouw bevonden zich vier torens. De torens aan de stadszijde waren lager dan die aan de buitenkant. Voor dit hoofdgebouw werd in 1497 en 1498 een nieuwe toren gebouwd, waarschijnlijk de voorpoort, zoals die op de tekening van Van Wijngaarde te zien is. Het werd in die tijd (omstreeks 1500) gebruikelijk de hoofdpoort te beveiligen door middel van een voorpoort. Deze voorpoort was beduidend lager en werd geflankeerd door twee torens. Die werden met dikke muren aan de hoofdpoort verbonden. Het geheel was zo imposant dat een oude Bossche kroniekschrijver over de Pickepoort schreef: 'soo groot ende schoon, dat dergelyke in heel Nerderlant niet en was; daer waeren 365 schietgaten in, dat is soo veel schietgaten als er dagen in het jaar comen.' Het zullen wel minder dan 365 schietgaten geweest zijn, maar als we de oude tekening bekijken, zien we wel dat het er heel veel waren. De Vughterpoort was de belangrijkste poort van de stad. De toegang tot het zuiden. Het was ook de poort waardoor de hertogen de stad binnenkwamen. Toen onder meer de torenspitsen van de andere stadspoorten verwijderd werden, doordat het geschut verder ging dragen en een andere verdedigingstechniek vereist werd, ontkwam de Vughterpoort aan dat lot, beschermd als zij nog werd door de forten Anthonie en Isabella. Helaas, in 1629 wist Frederik Hendrik deze forten in te nemen. Het geschut kon nu de Vughterpoort bereiken. Bovendien bereikten de loopgraven van de Staatsen juist aan deze kant van Den Bosch het eerst de stadsmuur zelf, bij het bastion Vught. De eens zo fraaie poort werd bij dit beleg zeer zwaar beschadigd. Uiteindelijk bleef slechts de hoofdpoort staan, zonder torenspitsen, zonder hoog opgaand dak, de vier torens sterk verlaagd. Zo kennen we de ontluisterde Vughterpoort nog van foto's. Uiteindelijk moest ook deze poort verdwijnen ten gevolge van de ontmanteling van de stad en de eisen van het verkeer. Dit verkeer raast nu over het Heetmanplein (officieel nog steeds het Wilhelminaplein geheten), waar eens de Vughterpoort stond, die wel de mooiste van ons land was. In de tuinmuur van het gouvernement bevindt zich nog een negentiende eeuwse gevelsteen, afkomstig van de voormalige stadspoort.

Brabants Dagblad donderdag 30 augustus 1984

 

Sasse van Ysselt

De Vughterpoort

De Vughterpoort, oudtijds de Piecke- of wel, zooals van Oudenhoven t.a.p. blz. 25 beweert, de Picardtspoort geheeten; deze laatste benaming zou zij volgens hem gekregen hebben, omdat tijdens den Gelderschen oorlog eene compagnie piekeniers door haar binnen de stad zoude zijn gekomen, terwijl Cuperinus t.a.p. blz. 35 beweert, dat zij dien naam zoude hebben bekomen, omdat zij getimmerd zoude zijn tot schande van de Hollanders, die men nuemt pickaerts om haer gulsicheyt wille; uit onderzoekingen in de Schepenregisters is mij echter gebleken, dat deze poort oudtijds geen anderen naam heeft gehad dan van de Pieckepoort en daarmede ontvalt aan de naamsafleidingen van Van Oudenhoven en Cuperinus haar grond. Van Heurn is in zijne Beschrijving van oordeel, dat de poort den naam van Pieckepoort kreeg van eenen Jonker Pieck, die 1412 tijdens gezegden oorlog de stad zoude zijn binnen gedrongen; dit is mogelijk, maar ook is het mogelijk,

27

dat zij om eene andere reden dezen naam kreeg, daar toch oudtijds eene familie Pieck in en om den Bosch gevestigd was; zoo verleende in 1532 Marcelis, zoon van Godfried Pieck en Marcelia, dochter van Marcelis Spijker, eene grondrente uit eene bouwhoeve onder Rosmalen (Schepenreg. van den Bosch no. 141 f. 466) en verkocht diezelfde Marcelis in 1543 een huis met erf te Vught (Eod. no. 166 f. 147); het zal met hare benaming wel gegaan zijn even als met die der Pijnappelsche poort, die zeker aan de Bossche familie Pijnappel haren naam ontleende, vermits een lid daarvan, zijnde Frans Pijnappel, in 1596 nog een huis bij die poort bezat (Eod. no. 260 f. 125). Volgens van Oudenhoven t.a.p. blz. 23 werd de Vughterpoort in 1461 gebouwd, wat volgens van Heurn Beschrijving niet juist was, daar hij vermeent, dat ook dit jaartal met 100 jaren moet worden vervroegd. Blijkens eene oude Bossche kronijk, die alleen in H. S. bestaat, was deze: poort soo groot ende schoon, dat dergelijke in heel Nederlant niet en was; daer waeren 365 schietgaten in, dat is soo veel schietgaten als er dagen in het jaer comen en stond boven dese poort dit devies: Quid prosunt munimenta, nisi vir fortis ea tueatur. Van Heurn, die van deze poort eene afbeelding zag, zooals zij er oorspronkelijk uitzag, zegt daarvan in zijne Beschrijving ook, dat zij grootsch van bouworde was. Deze poort is vooral bekend geworden door de plichtsbetrachting en den moed, dien haar oude portier Marcelis Jochems in 1585 betoonde bij den mislukten aanslag van Hohenlohe op den Bosch 1). Bij het beleg van die stad in 1629 werd zij deerlijk gehavend, in welken toestand zij bleef verkeeren tot het jaar 1729, als wanneer zij grootendeels werd verbouwd en haar monumentaal karakter verloor 2); zij kwam er toen uit te zien, zooals zij afgebeeld staat in van Heurn Historie I blz. IV; er was dan ook niets aan verloren, dat zij enkele jaren geleden is afgebroken.

28

Noten
1.	Van Heurn Historie II blz. 157-161; Van Oudenhoven t.a.p. blz. 209; Tijdschrift Noordbrabant 1853 blz. 83 en vlgd. en R. A. van Zuylen Stadsrekeningen II blz. 1049 en 1051, die daarbij vermeldt de namen der Staatschen, welken bij dezen aanslag verdronken.
2.	Van Heurn Historie III blz. 435 en 467.

De voorname Huizen en Gebouwen van 's-Hertogenbosch I (1910) 27-28

 

Verdwenen stadsbeelden

Illustere bezoekers kwamen via Vughterdijk de stad binnen

door Henny Molhuysen

Aan het eind van de Vughterdijk, van de stad uit gezien, stond eeuwenlang een stadspoort, de Vughterpoort. Door deze poort, gelegen op het Wilhelminaplein - nu beter bekend als het Heetmanplein - kwamen tot 1629 de meest illustere Brabanders de stad binnen. Want Den Bosch was de meest noordelijke vestingstad van het hertogdom en daarom naderde men de stad steeds vanuit het zuiden. Het was niet voor iedereen mogelijk de stad binnen te komen: er moest een duidelijk doel aangegeven worden, anders lieten poortwachters vreemdelingen deze poort niet passeren. Ook andere stedelijke ambtenaren werden bij de stadspoorten actief: zij hieven belasting op inkomende en uitgaande goederen. Als men toch binnengekomen was, dan waren de eerste woningen dikwijls herbergen en stallingen. Op die wijze kon men zich eerst van het vervoermiddel ontdoen: de koets of kar stallen en de paarden een veilig onderdak bieden. Ook kon meteen de inwendige mens versterkt worden. De familie Teulings bezat in de directe omgeving een befaamde rijtuigenfabriek. Als men Den Bosch weer verliet kon men eveneens vlak bij de stadpoorten een laatste glas drinken en een maaltijd gebruiken alvorens weg te gaan. Opmerkelijk is, dat na de sloop van de stadspoorten (omstreeks 1880) tot in de twintigste eeuw deze functies op juist die plaatsen gehandhaafd bleven en zelf versterkt werden. Want de paardenstallingen maakten plaats voor garages, zoals aan het eind van de Vughterdijk de garages van Frans van Dungen die de zaak van Teulings overgenomen had (zie foto). Maar ook de horecagelegenheden bleven, zoals café De Zonnewijzer met - zoals de gevelopschriften vermelden - 'burgerlogies' en een rijwielstalling. Het is dikwijls moeilijk na te gaan hoe cafés aan hun naam kwamen. Een naam 'Zeezicht' in een zeer smal straatje duidt op een spottende fantasienaam, de Bossche bevolking maakte van de herberg van het echtpaar De Rooy-De Leeuw: De Rooie Leeuw. In 1935, bij het 750-jarig bestaan van de stad, boden een aantal Bosschenaren een geschenk aan: een zonnewijzer die op de rotonde van het Wilhelminapark geplaatst werd. Vandaar de naam van het café. De namen in de buurt zijn veranderd. De naam Vughterdijk verdween in 1947 en deze straat werd aan de Vughterstraat toegevoegd. Het Wilhelminapark veranderde in 1970 in Wilhelminaplein. En in 1955 kreeg de Molenberg haar naam. Aan het eind van de jaren vijftig en in het begin van de jaren zestig maakte bebouwing ter plekke plaats voor moderne nieuwbouw: flats. Het is de nieuwe entree van de binnenstad voor wie uit het zuiden komt.

Brabants Dagblad dinsdag 24 maart 1998

 

Vestingwandelingen

Alleen een zandsteenreliëf naast de ingang van het flatgebouw herinnert aan het bestaan van deze poort. Ondanks de slechte staat kunnen we nog zien dat dit een groot bouwwerk is geweest. Het bestond uit een vierkant poortgebouw met vier hoektorens en een puntdak. Hiervoor lag een zg voorpoort met twee torens. Op die torens stonden pieken van daar dat men ook sprak van de Pieckepoort. Een oud geschrift verhaalt dat er zoveel schietgaten waren als er dagen in het jaar zijn, 365 dus. Toen het geschut zwaarder werd had men geen behoefte meer aan tierelantijnen, die verdwenen geleidelijk. Er bleef een bunkerachtig gebouw over dat in 1890 is afgebroken. In de muur van het Brabants museum, in het Oud-Bogarden-straatje bevindt zich nog het rijkswapen dat eertijds deze poort sierde.

Vestingwandelingen

 

Artikelen

1910	A.F.O. van Sasse van Ysselt De Vughterpoort De voorname Huizen en Gebouwen van 's-Hertogenbosch 1 (1910) 27
1984	Henny Molhuysen Oe gotte kèk daor : De Vughterpoort Brabants Dagblad donderdag 30 augustus 1984 (foto)
1996	J. Bouwmans De Bossche stadspoorten () Rond Janus & Bet 1 (1996) 4
1998	Henny Molhuysen Verdwenen stadsbeelden : Illustere bezoekers kwamen via Vughterdijk de stad binnen Brabants dagblad dinsdag 24 maart 1998 (foto)
2011	Idee: herbouw de stadspoort • Gemeente studeert nog op herinrichting Heetmanplein. • Vughterpoort, belangrijkste toegang tot stad, in 1352 gebouwd en in 1891 gesloopt. • Plan Peter Verhagen voor herbouw van poort. • BAI houdt debat erover. Wim Hagemans | Brabants Dagblad woensdag 5 januari 2011
2011	Wim Hagemans Aan reconstructie Vughterpport is niks engs Brabants Dagblad zaterdag 19 maart 2011
2011	Den Bosch wordt weer een middeleeuwse vestingstad Nu de randweg opengesteld is, wordt het Heetmanplein ontlast en kan er worden gekeken naar andere toepassingen voor de toegangsweg naar het centrum. Het Bossche Architectuur Initiatief (BAI) ziet graag de oude middeleeuwse toegangspoort, samen met de oorspronkelijke stadswallen verschijnen. Douwe Klaazen | Stadsblad woensdag 30 maart 2011
2011	Nik de Vries Pickepoort, ja of nee? KringNieuws 3 (2011) 14
2013	Reconstructie,restauratie of nieuwbouw? Reconstructie van de Vughterpoort is, na gedegen onderzoek, volledig verantwoord en leidt zeker niet tot Anton Pieck-achtige taferelen. Peter Verhagen | Brabants Dagblad zaterdag 5 oktober 2013 | 30-31
2013	Redactie Discussie over Vughterpoort Brabants dagblad vrijdag 1 november 2013 | 26
2014	Opgraven van poort wellicht in JB500-jaar DEN BOSCH - De afdeling Bouwhistorie, Archeologie en Monumenten van de gemeente Den Bosch wil nog dit jaar een onderzoek uitvoeren op de lege driehoek tussen Sonneveld en De Molenberg, waar tot 1890 de Vughterpoort of Pieckenpoort stond. Na de reconstructie van het Willemsplein en Wilhelminaplein is deze driehoek nu vrij van asfalt. Domien van der Meijden | Brabants Dagblad dinsdag 14 januari 2014 | 27

 

Benaming

1399	Pickepoerte	Stads Rekeningen van het jaar 1399-1800. Deel 1, blz 4
1643	Vuchter Poort	Kaart 's Hertogenbos (ca 1634) Uit: Guicciardini, Belgicae, 1635
1645	Vuchter Poort	Kaart Silva Ducis Gallis Bois le Duc German sHartogen Bos (ca 1645) Waarschijnlijk uit: Atlas Major, uitgegeven door I. Covens en C. Mortier
1650	Vuchter Poort	Kaart 's-Hertogenbosch (ca 1650) Uit: Guicciardini, Belgicae, 1660
1740	Vugter Poort	Kaart Grondtekening der Stad 's-Hertogenbosch (ca 1740) Uit: Tegenwoordige Staat, uitgegeven door I. Tirion, 1740
1795	Vugter Poort	Kaart Plan der Stad Forten en Situatie van 's-Hertogenbosch 1795
1866	Vughter Poort	Kaart Gemeente 's-Hertogenbosch (No. 2 Stad) Provincie Noord Brabant (ca 1866) Uit: Kuyper, Gemeente-atlas

 

Geschiedenis

1399	De Vughterpoort komt in de rekeningen voor het eerst onder de naam 'Pickepoort' voor. Bron: Kroniek van 's-Hertogenbosch
1585	Eénmaal werd de stad via deze Poort bij verrassing genomen: in 1585. De graaf van Hohenlohe wilde de stad veroveren en naderde 's nachts de poort. Toen de poortwachter in de vroege morgenuren de poort opende werd hij overvallen en neergeslagen. De aanvallers trokken in drie groepen de stad in. Maar de poortwachter kwam weer bij, sloot de poort en sloeg alarm. De Bosschenaren vielen de graaf met zijn manschappen aan en deze moesten vluchten. Door de poort heen kon niet meer: zij moesten van de muren afspringen! De spreuk die op de Vughterpoort stond kwam zeer goed van pas: Quid prosunt munimenta, nisi vir fortis ea tueatur (Wat baten verdedigingen als niet een sterke man deze verdedigt). Bron: Rondom de Vughterdriehoek
1629	De poort werd bij de belegering van 1629 flink beschadigd en onvoldoende hersteld. Bron: Rondom de Vughterdriehoek
1728	Bij het stadsbestuur wordt er door de Raad van State op aangedrongen de Vughterpoort te herstellen. De oorzaak van het verval is, volgens het stedelijkbestuur, het beleg van 1629, honderd jaar geleden. De hoge overheid zou mee moeten betalen bij deze herstellingen. Dat gebeurt niet. Omdat de herstellingswerkzaamheden nu geheel op kosten van 's-Hertogenbosch dienen te geschieden, gebeurt dit op zo goedkoop mogelijke wijze. Bron: Kroniek van 's-Hertogenbosch
1890	De drie voormalige stadspoorten worden afgebroken: de Sint Janspoort, de Vughterpoort en de Hinthamerpoort. Bron: Kroniek van 's-Hertogenbosch In 1891 werd de Vughterpoort gesloopt. Bron: Rondom de Vughterdriehoek
1960	Van onze drie stadspoorten, die in 1890 zijn afgebroken is deze gevelsteen het enige overblijfsel. Hij zat in de voorgevel van de Vughterpoort boven de ingang. Bij de afbraak is hij overgebracht naar de gemeentewerf, waar hij aan de vergetelheid werd prijsgegeven. In 1960 echter werd hij herontdekt en in de tuinmuur gemetseld van het paleis van de commissaris van de koningin. Deze tuinmuur loopt langs het Oude Bogardenstraatje. Bron: 's-Hertogenbosch in oude ansichten deel 1